Düz, Helisel, Konik ve Sonsuz Vida Dişli Üretimi

Düz, helisel, konik ve sonsuz vida dişli mekanizmalarının bilgisayar yardımıyla boyutlandırılması, analizi ve CNC tezgahlarda imalatı çalışılmış, bilgisayar programı ile dişli çark tasarımındaki hesap aşaması kolaylaştırılmış ve işlem süresi kısaltılmıştır (2, 3). Gerilme analizinde kullanılmak üzere, helisel dişli çarkların üç boyutlu modelini yapmak için temel matematiksel denklemler elde edilmiştir (4, 5). 
Yapılan her çalışma ve ortaya çıkan her yeni ürün beraberinde yeni özellikleri de getirmektedir. Kalite 
iyileşmesi yanında, pratiklik, ekonomiklik ve fonksiyonellik, aranan ve beklenen özellikler arasındadır. 
Bilindiği üzere freze tezgahlarında, silindirik yüzeyler üzerinde kanallar, profiller, çizgiler, dişli çarklar, freze 
çakıları, raybalar, özel bazı vidalar gibi bölme işlemleri gerçekleştirilmektedir. Bu bölmeleri yapabilmek için, bazı aparatlara ihtiyaç vardır. Bu aparatlar; sadece belirli sayıdaki bölmeleri yapabilen basit bölme aparatları ve her türlü bölme işlemlerine uygun olan üniversal bölme aparatları şeklinde iki gruba ayrılır (6). Üniversal bölme aparatları, bir sonsuz vida çarkı sistemi ile çalışmakta ve bazı durumlarda da bunlara takılan ek dişli çarkların aracılığı ile farklı bölme işlemleri yapabilmektedir. Bölmeleri yapabilmek için, aparatın temelini oluşturan delikli aynalar kullanılır. Şekil 1.’de görülen, içerisinde genellikle diş sayısı 40 olan sonsuz vida çarkı ile onu çeviren delikli aynanın çevirme koluna bağlı sonsuz vidadan oluşan divizör adlı bu aparat, freze tezgahlarının önemli bir elemanıdır (7, 8). 
Divizör ile bölme işlemlerinin yapılabilmesi için yardımcı dişli çark tertibatları ve bunların uygun şekilde 
bağlanmalarını sağlayan paraçol gibi çeşitli elemanlara da ihtiyaç duyulmaktadır. Buradan da anlaşılacağı gibi 
divizörle bölme işlemlerinin yapılabilmesi için dişli çark ve benzeri donanımın uygun şekilde doğru olarak 
tasarlanması, hesaplanması ve bağlantı elemanlarıyla takılması ekstra bir zaman ve işçilik gerektirir. Bu çalışmada, endüstride kullanılmakta olan klasik divizör yerine, daha hızlı ve hassas olarak işlevini 
yapabilen fonksiyonelliği artırılmış ve bilgisayar destekli hale getirilmiş PLC tabanlı bir divizör geliştirilmiştir.